Gazlı Söndürme Sistemleri

Hassas ve kritik alanlar için geliştirilen gazlı söndürme sistemlerini, hızlı tepki ve minimum hasar prensibiyle kuruyoruz. Beylerbeyi Mekanik olarak, her alanın risk profiline özel tasarlanmış, güvenilir ve yönetmeliklere uygun çözümler sunuyoruz.

Gazlı söndürme sistemleri, yangın anında ortama su veya köpük yerine inert veya kimyasal gazlar salarak yangını baskılayan otomatik söndürme sistemleridir. Bu sistemlerde tipik olarak CO₂ (karbondioksit), FM-200 (HFC-227ea, hidroflorokarbon), NOVEC 1230 veya inert gaz karışımları (argon, azot, CO₂ karışımı – örn. Inergen) kullanılır. Yangın algılama sensörleri (duman veya ısı dedektörleri) bir yangın başlangıcını tespit ettiğinde, kontrol paneli ilgili bölgedeki gaz tüplerinin vanalarını açar ve gaz, nozul sistemiyle ortama boşalır. Gaz, alevle reaksiyona girerek veya ortamdaki oksijen konsantrasyonunu düşürerek yanma reaksiyonunu durdurur. Bu yöntem, özellikle suyun zarar vereceği kritik ekipman veya malzemelerin bulunduğu ortamlarda yangını söndürmek için idealdir.

Kullanım Alanları:

  • Bilgi işlem merkezleri ve sunucu odaları: Veri merkezleri, telekomünikasyon odaları gibi elektronik ekipman dolu mahallerde suyla söndürme (sprinkler) ciddi hasar verebilir. Bu nedenle FM-200 veya NOVEC 1230 gibi cihazlara zarar vermeyen gazlı sistemler kullanılır.

  • Müze, kütüphane ve arşivler: Tarihi eserler, önemli dökümanlar veya sanat eserlerinin bulunduğu ortamlarda yangına su ile müdahale edilmesi telafisi imkânsız zararlara yol açabilir. İnert gazlı söndürme sistemleriyle (ör. argon/azot karışımları) yangın söndürülürken bu tür eşyalara zarar verilmez.

  • Jeneratör ve trafo odaları: Elektrik tesislerinin bulunduğu alanlarda, yağ yangınları veya elektrik ark yangınları için CO₂ sistemleri tercih edilir. CO₂ gazı, ortamdaki oksijeni azaltarak yangını boğar.

Uçak hangarları ve deniz araçları: Büyük hacimli alanlarda ve değerli araçların bulunduğu hangarlarda, köpüklü sistemlerle birlikte bütüncül bir koruma sağlamak adına gazlı söndürme sistemleri de entegre edilebilir (örneğin, hangarlarda yüksek genleşmeli köpük ile birlikte ince boru şebekeli halon alternatifleri).

İlgili Standartlar ve Mevzuat:

  • Yangın Yönetmeliği: Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik, gazlı söndürme sistemlerinin tasarım ve uygulanmasına yönelik genel prensipleri belirler. Özellikle elektronik haberleşme merkezleri, müzeler, arşivler gibi kritik mahallerde otomatik sabit söndürme sistemi kurulması bu yönetmeliğin ilgili maddeleri gereği zorunlu olabilir. Yönetmelik, kullanılacak gazın cinsi, sistemi tetikleme şekli (manuel/otomatik) ve alarm süreleri gibi konularda asgari gereklilikler tanımlar.

  • Uluslararası Standartlar: Gazlı yangın söndürme sistemlerinin tasarımında NFPA 2001 (Clean Agent Fire Extinguishing Systems) standardı veya Avrupa’da dengi olan TS EN ISO 14520 / TS EN 15004 standartları esas alınır. Bu standartlar, kullanılan gazın konsantrasyonu, boşalma süresi, oda sızdırmazlık testleri (door fan test) ve insan güvenliği limitlerini detaylandırır. Örneğin, TS EN 15004’e göre bir FM-200 sistemi, oda hacmine göre hesaplanan %7-8 gaz konsantrasyonunu 10 saniye içinde ortama verecek şekilde tasarlanmalıdır.

  • İş Güvenliği ve İnsan Sağlığı: Gazlı sistemlerde kullanılan söndürücü gazların insan sağlığı üzerindeki etkileri dikkate alınır. Örneğin CO₂ sistemlerinde ortamdaki insanlar için boğulma tehlikesi olduğundan ön uyarı alarmı ve tahliye süresi bırakılması zorunludur. Inert gaz karışımlarında da oksijen seviyesi genellikle %12’nin altına düşmeyecek şekilde tasarım yapılır. NFPA 2001, personel bulunan ortamlarda kullanılacak gazların NOAEL ve LOAEL değerlerine (insan üzerinde etkisiz ve etki başlangıç düzeyi) uygun olmasını şart koşar.

  • Periyodik Bakım: Gazlı söndürme sistemleri, TS ISO 6183 standardı ve üretici tavsiyeleri doğrultusunda düzenli aralıklarla bakıma tabi tutulmalıdır. Tüp basınçları, ağırlıkları, vanaların elektriksel tetikleme devreleri ve alarm sistemleri yılda en az bir kez kontrol edilir. Ayrıca, sızdırmazlık testi ile korunan hacmin gaz tutma kapasitesi test edilir (bekletme süresi testi).

Gazlı Söndürme Sistemleri

Beylerbeyi Mekanik olarak, her projede mühendislik birikimimizi sahaya yansıtarak güvenilir ve sürdürülebilir çözümler sunmaya devam ediyoruz.