Soğutma Tesisatı

Konfor ve proses ihtiyaçlarına yönelik soğutma tesisatlarını, yüksek verimlilik ve güvenilirlik esaslarıyla projelendiriyoruz. Beylerbeyi Mekanik olarak, her yapıya özel, enerji tasarruflu ve standartlara uygun soğutma çözümleri sunuyoruz.

Soğutma tesisatı, bir ortamın veya maddenin sıcaklığını düşürüp belirli bir seviyede tutmak için çalışan, ısıyı ortamdan alıp başka bir ortama taşıyan sistemlerin bütünüdür. Soğutma, bir maddenin veya ortamın sıcaklığını onu çevreleyen ortamın sıcaklığının altına indirmek ve orada muhafaza etmek üzere ısısının alınması işlemine denir​. Mekanik soğutma tesisatları genellikle buhar sıkıştırmalı çevrim ile çalışır; bu çevrimde kompresör, kondanser (yoğuşturucu), genleşme valfi ve evaporatör (buharlaştırıcı) temel elemanlardır. Evaporatörde ortamdan alınan ısı ile soğutucu akışkan buharlaşır ve böylece ortam soğur; kompresör tarafından basıncı yükseltilen gaz halindeki soğutucu akışkan kondanserda yoğuşturularak dış ortama ısı atar ve çevrim döngüsü devam eder. Soğutma tesisatı; soğutucu akışkan boru hatları, pompalar, fanlar ve ısı değiştiriciler gibi yardımcı ekipmanları da içerir. Kullanım alanına göre merkezi soğutma santralleri (chiller + kule sistemi), split klimalar, VRF sistemleri gibi farklı tipolojilerde soğutma tesisatları mevcuttur.

Kullanım Alanları:

  • İklimlendirme (HVAC) sistemleri: Konfor amaçlı iklimlendirme için hemen her tür yapıda soğutma tesisatı vardır. Ofis binaları, alışveriş merkezleri, sinemalar, oteller yaz aylarında ortamı serinletmek için merkezi soğutma grupları (chiller) veya paket klima cihazları kullanır. Evlerde ise split klimalar veya VRF sistemleri ile mahal soğutması yapılır.

  • Endüstriyel proses soğutma: Fabrikalarda makinelerin veya ürünlerin soğutulması gerekebilir. Örneğin plastik enjeksiyon makinelerinde kalıpların soğutulması, gıda üretiminde hızlı soğutma (shock-freezer), ilaç endüstrisinde proses kontrollü düşük sıcaklık sağlanması hep soğutma tesisatları ile olur.

  • Soğuk depolar ve ticari buzdolapları: Gıda muhafazası için süpermarketlerin soğutmalı reyon dolapları, restoranların yürüyüş soğuk odaları veya lojistik sektöründeki büyük depolar endüstriyel soğutma tesisatlarını barındırır. Buralarda -18°C (dondurma) ile +4°C (soğuk muhafaza) aralığında sıcaklık sağlamak üzere çok kompresörlü, çok odalı soğutma sistemleri tasarlanır.

  • Veri merkezleri ve kritik tesisler: Sunucu odaları, güç elektroniği odaları gibi ısı üreten cihaz yoğunluklu mahallerde, hassas kontrollü (ör. ±1°C) hassas klima cihazları (precision cooling) kullanılarak cihazların güvenli çalışması için gerekli soğutma sağlanır.

İlgili Standartlar ve Mevzuat:

  • Tasarım Standartları: Soğutma sistemlerinin tasarımında ASHRAE soğutma el kitapları ve DIN EN 16798 standart serisi (binaların enerji performansı – havalandırma ve soğutma) yol göstericidir. Soğutma yükü hesapları, TS 2164’teki ısıtma hesaplarına benzer şekilde, TS 825’teki binanın ısı kazancı verileri kullanılarak yapılır. Cihaz seçimi ve yerleşimi, üretici kataloglarına göre kapasite ve verim değerleriyle gerçekleştirilir.

  • Soğutucu Akışkanlar ve Çevre: Soğutma tesisatlarında kullanılan akışkanlar için Montreal Protokolü ve F-Gas (Florlu Gazlar) Regülasyonu önemlidir. Türkiye, ozon tabakasına zarar veren R-22 gibi HCFC gazlarının kullanımını sonlandırmıştır. Avrupa Birliği’ne paralel olarak yüksek Küresel Isınma Potansiyelli (GWP) HFC gazlarının da kademeli azaltımı öngörülmektedir. Bu çerçevede Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ilgili yönetmelikleri ile R-410A, R-407C gibi gazların uzun vadede azaltılıp yerine R-32, R-134a, doğal akışkanlar (propan, CO₂, amonyak) gibi alternatiflerin kullanımını teşvik eder. Soğutma tesisatı tasarımında bu yasal yönelimlere uygun akışkan seçimi yapmak gereklidir.

  • Güvenlik Standartları: Büyük soğutma tesisatları için TS EN 378 standardı (Soğutma sistemleri ve ısı pompaları – Güvenlik ve çevresel gerekler) bağlayıcıdır. Bu standarda göre, belirli miktarın üzerinde soğutucu gaz içeren mahallerde gaz kaçak detektörleri, mekanik havalandırma ve alarm sistemleri zorunludur. Örneğin, insanlar tarafından sürekli kullanılan bir odada R-410A soğutucu gazı miktarı, oda hacminin belirli bir oranını geçerse dedektör ve acil havalandırma yapılmalıdır. Amonyaklı (NH₃) sistemler için de ayrı güvenlik kuralları mevcuttur (ör. ayrı bir makine dairesinde tutulmaları, kaçağın su ile absorbe edilmesi gibi).

  • Enerji Verimliliği ve İşletme: Soğutma grupları ve klimalar Enerji Etiketlemesi Yönetmeliği kapsamında sezonsal verimlilik değerleri (SEER, SCOP) ile piyasaya sunulur. Binaların enerji performans hesabında soğutma sistemlerinin COP (Coefficient of Performance) değerleri önemli yer tutar. Ayrıca soğutma tesisatının işletme maliyetlerini düşürmek için otomasyon ve izleme şarttır. Yeni binalarda Bina Otomasyon Sistemleri (BMS) ile entegre edilen soğutma santralleri, enerji tüketimini optimize eder. Bu kapsamda ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi standardı, tesis işletmecilerine kılavuzluk eder. Soğutma sistemlerinin periyodik bakımı (gaz şarj kontrolü, kondanser ve filtre temizliği, vb.) da verimliliğin sürekliliği ve yasal gereklilikler (ör. kaçak kontrolü zorunluluğu) açısından takip edilir.

Soğutma Tesisatı

Beylerbeyi Mekanik olarak, her projede mühendislik birikimimizi sahaya yansıtarak güvenilir ve sürdürülebilir çözümler sunmaya devam ediyoruz.